ZDJĘCIA RTG /PRZEŚWIETLENIE, RENTGEN.

 

ZDJĘCIA RTG /PRZEŚWIETLENIE, RENTGEN

INFORMACJE DLA PACJENTÓW

Rentgen to potoczna nazwa badania pozwalającego na zobrazowanie anatomicznych struktur organizmu, a także zachodzących w organizmie zmian fizjologicznych i patologicznych. Dzięki badaniom obrazowym możliwa jest ocena takich zmian jak złamania, zmiany zwyrodnieniowe, stany zapalne, torbiele, guzy, zmiany zanikowe. Do tego typu badania wykorzystuje się promieniowanie X. Jest to promieniowanie elektromagnetyczne, którego fale mają długość pośrednią między widmem nadfioletowym a promieniowaniem gamma. Promienie rentgenowskie emitowane są przez lampę rentgenowskiej i padają na badany obszar ciała, przenikając go w różnym stopniu. Następnie promienie wychodzące w ciała padają na specjalną kliszę zlokalizowaną naprzeciwko lampy i ciała pacjenta, dzięki czemu powstaje zdjęcie rentgenowskie. Obecnie wykorzystuje się „klisze” wielokrotnego użytku. Obraz cyfrowy powstaje na specjalnej płycie, która po zeskanowaniu w urządzeniu przenoszony jest do komputera, gdzie za pomocą specjalnego programu zapisywany jest na dysku komputera. Zapisany obraz przesyłany jest na stacje robocze na których lekarz dokonuje jego oceny. Obraz może być zapisany również na inne nośniki typu: płyty CD lub DVD. Tak zapisany obraz otrzymuje pacjent po zakończonym badaniu.

       Rentgen jest badaniem szybkim, prostym i nieinwazyjnym. Należy jednak pamiętać, że żadna dawka promieniowania rentgenowskiego nie jest obojętna dla zdrowia. Dlatego badanie dla kobiet będących w ciąży jest przeciwwskazane, przeciwwskazane ale to nie znaczy, że zabronione. Kobiety w okresie rozrodczym w dniach płodnych (w trzecim trymestrze) i uzasadnionych przypadkach dla bezpieczeństwa mogą odłożyć na inny termin badanie rtg. W przypadku wysokiej konieczności, stosuje się specjalne środki ostrożności . Należy bezwzględnie poinformować o tym personel w pracowni rtg.

      Badanie z wykorzystaniem promieniowania X (rentgen, rtg, prześwietlenie) wykonuje się wyłącznie na zlecenie (skierowanie) lekarza – nawet jeśli jest to badanie prywatne.

Zabronione jest wykonywanie badania bez skierowania.

Zróżnicowana zdolność tkanek do pochłaniania promieniowania jest podstawą uzyskania zdjęcia RTG. Badanie RTG umożliwia wykrycie zmian pourazowych, zwyrodnieniowych, zapalnych, a także nowotworowych. Służy potwierdzeniu lub wykluczeniu choroby. Jest pomocne w postawieniu właściwej diagnozy.

      Badania obrazowe rtg wykonywane są u tych pacjentów, u których konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki w kierunku różnych schorzeń:

•stanów zapalnych,

•guzów nowotworowych,

•torbieli,

•schorzeń narządów jamy brzusznej (wątroby i dróg żółciowych, trzustki, żołądka i jelit),

•chorób kręgosłupa, stawów i kości. 

   Badania obrazowe wykonywane są także przy podejrzeniu urazów układu kostnego lub narządów wewnętrznych. Prześwietlenie kręgosłupa oraz jamy brzusznej należą do najczęściej wykonywanych badań radiologicznych. RTG płuc to podstawowe badanie diagnostyczne w pulmonologii, Wskazania do wykonania badania RTG są bardzo liczne:

•RTG kręgosłupa szyjnego służy ocenie urazów w okolicy szyi, a także wad rozwojowych i zwyrodnieniowych;

•RTG kręgosłupa piersiowego wykonuje się przy podejrzeniu zmian zwyrodnieniowych, pourazowych, zapalnych oraz w celu oceny wad postawy;

•RTG kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego wykonuje się w przypadku nasilonych dolegliwościach bólowych w obrębie tej okolicy;

•RTG jamy brzusznej wykonuje się w przypadku ostrych dolegliwości bólowych, przy podejrzeniu perforacji, niedrożności oraz stanów zapalnych;

RTG płuc jest stosowane przy podejrzeniu zapalenia płuc, gruźlicy, odmy, płynu w opłucnej czy zmian nowotworowych;

 

RTG głowy

Wskazaniem do wykonania badań obrazowych głowy może być:

•diagnostyka bólów głowy,

•diagnostyka urazów czaszkowych,

•diagnostyka chorób przysadki mózgowej,

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Przed badaniem należy usunąć wszelkie przedmioty i ozdoby (spinki, kolczyki, wisiorki itp.). Rutynowo wykonuje się dwie ekspozycje p-a/a-p i boczną. Pacjent w tym czasie siedzi przy statywie lub w pozycji leżącej na stole.

 

RTG klatki piersiowej

Na zdjęciach rentgenowskich można zobrazować zmiany gruźlicze lub nowotworowe w płucach, a także zmiany zapalne. Ponadto możliwe jest zobrazowanie układu kostnego – żeber, mostka. Rutynowe badanie to jedna ekspozycja w projekcji p-a. Przed badaniem należy usunąć wszelkie przedmioty i ozdoby z obszaru badania (łańcuszki, wisiorki)

Przyjmuje się, że osoby palące powinny wykonywać badanie RTG klatki piersiowej raz w roku. Podobnie osoby pracujące w szkodliwych warunkach.

RTG jamy brzusznej

Rutynowe badanie to jedna ekspozycja. W zależności od rozpoznania badanie wykonuje się w pozycji stojącej, to w przypadku podejrzenia niedrożności jelit, perforacji przewodu pokarmowego, ciało obce (połknięte monety, guziki, elementy zabawek).

W przypadku rozpoznania kamicy układu moczowego (nerki, moczowód, pęcherz moczowy) lub kamicy woreczka żółciowego i przewodów żółciowych badanie wykonuje się w pozycji leżącej.

W przypadku pierwszym badanie wykonuje się bez specjalnego przygotowania. W drugim przypadku należy się odpowiednio przygotować. Bo dobre przygotowanie wpłynie na jakość badania i późniejszą ocenę zdjęcia przez lekarza radiologa lub urologa.

W dniu badania pacjent musi stawić się na czczo. Dzień przed badaniem należy zachować dietę lekkostrawną, pozbawioną produktów wzdymających, napojów gazowanych i mlecznych. Ponadto należy przyjąć preparat przeczyszczający 24 godziny przed badaniem. W przygotowaniu pacjentów do badania radiologicznego stosuje się także Espumisan, aby zapobiec nakładaniu się gazów na obraz badanych narządów.

 

RTG kręgosłupa

Na RTG kręgosłupa można zobaczyć m.in. zmiany zwyrodnieniowe i złamania kręgów, przemieszczenia krążków międzykręgowych wady wrodzone, skrzywienia (skoliozy).

  Badanie RTG kręgosłupa szyjnego i piersiowego nie wymaga specjalnego przygotowania. Wyjątek stanowi RTG kręgosłupa lędźwiowego (LS). Aby prawidłowo wykonać zdjęcie RTG kręgosłupa lędźwiowego, pacjent powinien być na czczo lub 6 godzin po ostatnim posiłku. W dniu poprzedzającym RTG kręgosłupa należy zachować dietę lekkostrawną, zrezygnować ze spożywania pokarmów wzdymających, a także napojów gazowanych i mlecznych. Obowiązuje dieta płynna, której podstawą są galaretki owocowe, słaba herbata bez cukru oraz woda niegazowana. Właściwe przygotowanie do RTG kręgosłupa lędźwiowego obejmuje zażycie preparatu przeczyszczającego na 24 godziny przed badaniem oraz przyjęcie kapsułek Espumisanu po ostatnim posiłku, zgodnie z zaleceniem na ulotce. W dniu badania nie należy palić papierosów ani żuć gumy. Właściwe przygotowanie do badania jest bardzo ważne, pozwala bowiem ocenić prawidłowo struktury kostne kręgosłupa

RTG zatok .

Nie jest wymagane przygotowanie do badania. Dzięki badaniu rtg możemy uwidocznić zgrubienia błony śluzowej, polipy w obrębie zatok, obecność płynu w ich wnętrzu. Takie zmiany są charakterystyczne dla ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego w zatokach. Najczęściej stosowana projekcja to projekcja p-a wykonywana przy otwartej jamie ustnej.